Project 4

De praktijk is weerbarstig. Vrouwen en mannen maken meer en langer deel uit van de arbeidsmarkt. Daardoor neemt het aantal mantelzorgers af en staan velen zwaar onder druk. Ook wonen kinderen vaak niet meer in dezelfde plaats als hun oude ouders.   Mantelzorg wordt daardoor moeilijk te realiseren is.

Onze samenleving verkeert in een groot veranderingsproces hetgeen wordt versterkt door de Corona pandemie.

De maatschappij waarin wij leven vergrijst in een rap tempo, het aantal ouderen zal in de komende decennia verdubbelen. Gelukkig voor deze ouderen neemt ook het aantal gezonde jaren toe waardoor veel ouderen tot op hoge leeftijd gezond zijn en maatschappelijk actief blijven.

Overheidsmaatregelen versterken de veranderingen in de samenleving. De wijziging van het zorgstelsel waardoor beschermde woonvormen zoals verzorgingshuizen met aanleunwoningen niet meer worden vergoed door een verzekering is daarvan een voorbeeld. Door deze wijziging is een hiaat ontstaan tussen zelfstandig thuis wonen en het verpleeghuis.

Uit verschillende onderzoeken naar de woonbehoefte van ouderen komt de wens naar andere woonvormen dan de traditionele naar voren.

De woonwensen worden gekleurd door het profiel van de oudere; alleenwonend of samenwonend, vitaal of hulpbehoevend, kapitaalkrachtig of beschikkend over beperkte financiële middelen, stedelijk wonend of in een dorp, maatschappelijk actief etc.

Partijen als wooncorporaties, ontwikkelaars en vastgoed-investeerders staan welwillend tegenover de realisatie van ouderenhuisvesting, echter

• In de praktijk stuit men vaak op belemmeringen zoals; het onvoldoende beschikbaar zijn van geschikte woningen cq bouwpercelen, de looptijd van het vergunningentraject etc.
• Vaak zijn in convenanten vastgelegde prestatiequota gebaseerd op de traditionele bouw vanuit de woonvisies van gemeenten om verschillende redenen nog niet gehaald.
• Door het langer thuis (moeten) wonen met toenemende beperkingen en niet meer kunnen verhuizen naar een verzorgingshuis, ontstaat op een zeker moment de behoefte om de bestaande woning aan te passen.
• Als dat niet mogelijk is vanwege afnemende WMO gelden of te beperkte eigen middelen, ontstaat de wens te verhuizen naar een comfortabele, duurzame en levensloop bestendige woning.
• Bij voorkeur ontwikkelt op basis van de principes van Healing environment, d.w.z. gelegen in de vertrouwde omgeving, met de mogelijkheid tot sociaal contact en nabij openbare voorzieningen als winkels, openbaar vervoer, cultuur etc.
• Vertrek uit de vertrouwde buurt betekent vaak verlies aan sociale contacten en groeiende eenzaamheid..
• De wens naar groepswonen in bv. Hofjes of woon-zorgcentra, waar men elkaar in een soort gemeenschap (nieuw nabuurschap), kan ondersteunen neemt toe.
• Indien ouderen doorstromen naar een andere woning kan dat bijdragen aan de vermindering van de woningdruk.
• Veel ouderen willen wel verhuizen mits de woonlasten niet hoger zijn dan in de bestaande situatie.
• Steeds meer ouderen nemen het heft in eigen hand en realiseren zogenaamde woon-zorg coöperaties. Deze initiatieven kenmerken zich door uitgangspunten als ; veilig wonen met veel sociale contacten, veel privacy en omzien naar elkaar. Kortom: ouderwets burenfatsoen en nabuurschap, zelfstandig wonen en tegelijkertijd de mogelijkheid om veel samen te ondernemen. Het zelf organiseren door ouderen van huisvesting is echter geen sinecure, er zijn organisaties die ondersteuning kunnen bieden zoals b.v. de ouderenbonden of private partijen zoals de vereniging Knarrenhofjes.
• Gemeenten zijn vaak huiverig om de uitbreiding van ouderenhuisvesting te faciliteren vanwege de zorg dat daardoor de WMO kosten stijgen.
• Gemeenten hebben een sleutelpositie in het vinden van geschikte locaties en het versnellen van het bouwproces door het afgeven van de benodigde vergunningen. Doorstroming kan de gemeente ook voordelen opleveren zoals het beschikbaar komen van woningen voor jonge gezinnen die graag verhuizen vanuit een starterswoning, die dan weer vrij komen voor starters op de woningmarkt. Ook de verminderde vraag naar WMO voorzieningen vanwege het realiseren van levensloop bestendige woningen levert besparingen op voor de gemeente.
• Voor de senioren bieden de comfortabele en levensloopbestendige woningen de mogelijkheid om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen en de levenskwaliteit op peil te houden.

Gemeenten moeten voor 1-1-2022 een nieuwe woon-zorgvisie ontwikkelen.

Belangrijk daarbij is dat ouderen, individueel en in groepsverband, daarbij hun invloed kunnen hebben.

PROO zond in het najaar van 2021 aan alle gemeentelijke bestuurders en politieke partijen in Overijssel een aanzet voor een woonzorgvisie toe. Dit schrijven kunt u hier inzien. Ook verzonden wij een nieuwsbrief over dit onderwerp.

Laat u dus horen!